Elżbieta Tosza, urodzona 13 listopada 1952 roku w Jaworznie, to postać, która od lat związana jest z mediami oraz kulturą.
Jest uznawaną dziennikarką i publicystką, a także pełni rolę redaktora oraz animatorki kultury, co pozwala jej na aktywne uczestnictwo w rozwijaniu aktywności społecznych i kulturalnych.
Życiorys
Elżbieta Tosza jest córką Krystyny Zawadzkiej oraz Józefa Folgi. Ukończyła studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, uzyskując dyplom w 1976 roku. Następnie, w 2003 roku, ukończyła Podyplomowe Studium Menedżerów Kultury w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
W latach 1977–1981 pełniła rolę redaktora działu miejskiego i terenowego w „Gazecie Krakowskiej,” gdzie pisała artykuły informacyjne oraz reportaże. Jej kariera jednak została przerwana w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, w związku z czym komisja weryfikująca dziennikarzy negatywnie zweryfikowała jej osobę, co skutkowało zakazem pisania. W okresie 1982–1985 współpracowała z Teatrem im. W. Bogusławskiego w Kaliszu, gdzie angażowała się w redakcję wydawnictw teatralnych.
Po powrocie do „Gazety Krakowskiej” w 1985 roku, pełniła funkcje redaktora technicznego sobotnio-niedzielnego wydania oraz autorki cyklu wywiadów pod tytułem „Dziecko też człowiek,” w ramach którego powstało około 70 odcinków oraz tekstów dotyczących kultury. W latach 1990-1992 była redaktorem naczelnym „Nowohuckiego Biuletynu Solidarności” Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarność” w Hucie im. T. Sendzimira w Krakowie. Jej artykuły można było również przeczytać w tygodniku „Głos Nowej Huty.”
Od września 1992 do 2003 roku sprawowała funkcję kierownika literackiego Teatru Śląskiego w Katowicach. Tam współpracowała przy tworzeniu programu artystycznego i repertuaru, prowadziła spotkania edukacyjne dla młodzieży w „Studium Wiedzy o Teatrze,” a także zajmowała się działalnością wydawniczą. Była autorką i redaktorem tekstów programów teatralnych, a także folderów i katalogów wystaw.
W latach 2004-2006 pełniła obowiązki sekretarza literackiego Teatru Polskiego we Wrocławiu, gdzie zajmowała się działalnością wydawniczą oraz promocyjną. Opracowywała programy teatralne, afisze i foldery, a także nadzorowała funkcjonowanie strony internetowej teatru. Elżbieta była organizatorką cyklu spotkań promujących premiery teatralne pod nazwą „Obok sceny”, w którym uczestniczyły znane postaci ze świata kultury, takie jak Jacek Buras, Tankred Dorst i Ursula Ehler, a także Brat Moris z Taizé czy Miguel Grinberg.
Od 2004 roku jest członkiem Rady Programowej Radia Opole. Aktualnie pracuje w Operze Krakowskiej, a jej dorobek dziennikarski obejmuje publikacje w „Gazecie Krakowskiej,” „Życiu Literackim,” „Dzienniku Polskim,” „Czasie Krakowskim,” „Tygodniku Małopolska,” „Arce,” miesięczniku „Śląsk,” kwartalniku „Arkadia” oraz kwartalniku „Zeszyty Literackie.”
Elżbieta Tosza została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi w 2002 roku oraz odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” w tym samym roku. Jest zamężna z Bogdanem Toszą, który jest reżyserem teatralnym. Mieszkają w Krakowie.
Twórczość
Elżbieta Tosza to autorka, której prace przyciągają uwagę różnorodnością tematów oraz głębią analizy. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jej dzieł, które odzwierciedlają jej zainteresowania literackie i artystyczne.
- stan serca. trzy dni z josifem brodskim (książnica 1993, isbn 83-7025-032-7),
- teatr śląski im. stanisława wyspiańskiego w katowicach 1907–1922–1997 (teatr śląski 1998, isbn 83-910093-3-5).
Opracowania redakcyjne (wybór)
Wybór redakcji i opracowań Elżbiety Toszy obejmuje szereg znaczących tytułów, które odzwierciedlają jej wkład w polski teatr oraz literaturę:
- Iosif Brodski, Marmur (redakcja i opracowanie; Książnica 1993, ISBN 83-7025-029-7),
- Czesław Czapliński: Iosif Brodski (Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego, Katowice 1995),
- 65.rocznica nadania Teatrowi Polskiemu w Katowicach imienia St. Wyspiańskiego (redakcja i opracowanie; materiały konferencji, które miały na celu popularyzację wiedzy o tradycji Teatru Śląskiego; Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego, Katowice 2001, ISBN 83-910085-0-9),
- Maciej Wojtyszko, Chryje z Polską. Rzecz o Stanisławie Wyspiańskim (redakcja i opracowanie; program teatralny z tekstem sztuki w formie książkowej, wzbogacony o przypisy; Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego, Katowice 2002),
- Tankred Dorst, współpraca Ursula Ehler, Pustynia (redakcja i opracowanie; program teatralny z tekstem sztuki w formie książkowej; Teatr Polski we Wrocławiu 2005).
Scenariusze i adaptacje
W twórczości Elżbiety Toszy ważną rolę odgrywają różnorodne adaptacje i scenariusze, które zostały zrealizowane przez jej męża, Bogdana Toszę.
- Günter Grass, Wróżby kumaka (adaptacja powieści; reż. Bogdan Tosza, Teatr Śląski 1996),
- Wisława Szymborska, Znaki szczególne (scenariusz wieczoru poezji; reż. Bogdan Tosza, Teatr Śląski, Scena w Malarni 1996).
Wystawy autorskie
W ciągu swojej kariery artystycznej, Elżbieta Tosza miała zaszczyt organizować szereg znaczących wystaw, które przyczyniły się do promocji kultury i sztuki. Oto niektóre z nich:
- Wokół „Wyzwolenia” St. Wyspiańskiego z 1936 roku, która miała miejsce w Galerii Foyer Teatru Śląskiego w październiku 2001 roku. Wystawa ta skupiała się na dokumentach oraz pamiątkach historycznych związanych z tym ważnym dziełem.
- Brodski wśród Polaków, wystawa zorganizowana w Bratysławie z okazji 25. rocznicy „Zeszytów Literackich”, która odbyła się we wrześniu 2002 roku na zaproszenie Instytutu Polskiego w tym mieście.
- Brodski wśród Polaków, kolejna edycja tej wystawy, która miała miejsce w Moskwie w maju 2003 roku, zorganizowana z okazji 63. rocznicy urodzin poety, również na zaproszenie Instytutu Polskiego w Moskwie.
Oceń: Elżbieta Tosza