Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie

---

Historia biblioteki

Biblioteka w Jaworznie rozpoczęła swoją działalność oficjalnie 16 stycznia 1949 roku, kiedy to zainaugurowano działalność w lokalu znajdującym się przy skrzyżowaniu ul. A. Mickiewicza z Rynkiem Głównym. To miejsce służyło bibliotece do 1967 roku. Księgozbiór na początku składał się głównie z odzyskanych, uratowanych od zniszczenia książek pochodzących z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz innych organizacji z czasów międzywojennych. Pierwszego roku działalności biblioteka dysponowała 2138 woluminami.

Wszechobecne problemy z kondycją techniczną budynku, związane przede wszystkim z jego złym stanem, doprowadziły do podjęcia decyzji przez ekspertów z Politechniki Krakowskiej o konieczności jego zamknięcia. W listopadzie 1967 roku Miejska Biblioteka Publiczna uzyskała nowe pomieszczenia, tym razem na Osiedlu Stałym, gdzie przeniesiono 28 622 woluminów do lokalu dostosowanego do potrzeb bibliotecznych. Niestety, centrum miasta wciąż pozostało bez dostępu do biblioteki.

W dwa lata później, na decyzję władz lokalnych, powstała Filia nr 1, zlokalizowana w Miejskim Domu Kultury, w dawnym budynku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy ul. Mickiewicza 2. Ta filia zyskała status Biblioteki Centralnej i została zaopatrzona w nowy księgozbiór, który zliczał 43 180 woluminów. 1987 rok przyniósł kolejną istotną zmianę – Urząd Miejski w Jaworznie zadecydował o przeniesieniu biblioteki do budynku, który został przejęty od kopalni „Jaworzno”, znajdującego się przy ul. Pocztowej 5.

Na podstawie Uchwały Rady Miejskiej w Jaworznie z 20 grudnia 1992 roku, do struktury Miejskiej Biblioteki Publicznej dołączył Dział Zbiorów Specjalnych, nazwaną Izbą Regionalną. W następnym roku przekształcono tęIzbę w Muzeum Miasta Jaworzna, które współdziałało z biblioteką w tym samym budynku aż do 2007 roku.

Rok 2007 był bez wątpienia przełomowy w historii Biblioteki Centralnej, która przeniosła się do nowoczesnego gmachu, usytuowanego przy Rynku Głównym. Lokalizacja ta została wyłoniona na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród mieszkańców Jaworzna. Nowy budynek obejmuje Wypożyczalnię dla Dorosłych, Oddział dla Dzieci i Młodzieży z przestronną salą do zabaw, Czytelnię Naukową i Czasopism, Dział Informacji Regionalnej oraz Punkt Informacji Turystycznej. Do dyspozycji odwiedzających jest także Dział Multimedialny z 36 stanowiskami komputerowymi, dwie sale kinowe, studio nagrań, punkt reprografii z usługą ksero, BiblioteCafe oraz galeria ExLibris. W bibliotece odbywają się różnorodne wydarzenia kulturalne i edukacyjne, organizowane w sali wykładowej.

W nowym obiekcie znajduje się także Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach Filia w Jaworznie, która uzupełnia ofertę edukacyjną i kulturalną tej ważnej instytucji w regionie.

Filie

Bory – filia ta powstała w 1955 roku, w początkowym etapie swojego funkcjonowania znajdowała się w Internacie Szkół Górniczych. W 1964 roku biblioteka przeniosła się do budynku Szkoły Podstawowej nr 14, a od 2024 roku działa w nowym, odnowionym miejscu przy ul. Tetmajera 35. Jej głównym celem jest promowanie literatury, zarówno pięknej, jak i popularnonaukowej. W ofercie znajdują się spotkania głośnego czytania, które mają na celu przybliżenie wartościowej literatury młodszym odbiorcom, a także zajęcia artystyczne, które przyczyniają się do rozwijania zdolności manualnych i plastycznych dzieci. Ofertę uzupełniają lekcje tematyczne związane z obchodami ważnych rocznic oraz turnieje gier planszowych, które sprzyjają integracji młodzieży oraz zasadom fair play. Organizowane są też lekcje biblioteczne, które przybliżają specyfikę pracy z książkami, dostosowane do potrzeb różnych grup wiekowych.

Byczyna – najstarsze wzmianki o bibliotece w Byczynie sięgają 1885 roku, chociaż pierwszy wpis do inwentarza nastąpił dopiero w 1955 roku. Obecnie filia znajduje się w budynku Przedszkola Miejskiego nr 18. Oprócz upowszechniania literatury, biblioteka angażuje się w badania nad historią dzielnicy współpracując z Towarzystwem Przyjaciół Miasta Jaworzna. Efektem tej współpracy są wystawy ukazujące historię Byczyny oraz digitalizacja materiałów od rodowitych mieszkańców. Spotkania odbywają się regularnie, a oferta obejmuje Klub Gier Planszowych oraz akcję głośnego czytania, organizowaną w ramach inicjatywy Całe Jaworzno czyta dzieciom. Również najmłodsi mogą liczyć na lekcje biblioteczne i dostęp do stanowiska komputerowego z Internetem.

Ciężkowice – początki filii w Ciężkowicach datowane są na 1973 rok. Początkowo biblioteka znajdowała się w starym budynku szkolnym, a następnie została przeniesiona do Przedszkola Miejskiego nr 4. Rewitalizacja w 2019 roku przyczyniła się do stworzenia strefy zabaw dla dzieci, wyposażonej w różnorodne zabawki edukacyjne oraz książki. Oferta biblioteki jest skierowana do różnych grup wiekowych, a najmłodsi mogą uczestniczyć w lekcjach, zajęciach plastycznych oraz seansach filmowych. Tradycyjnie odbywają się głośne czytania dla podopiecznych Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego, gdzie wspólnie z uczestnikami omawiane są książki. Również lokalna poetka Urszula Kępka prowadzi wydarzenia literackie dla dzieci oraz dorosłych. Biblioteka wyposażona jest w stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu.

Dąbrowa Narodowa – filia ta została otwarta w 1957 roku i obecnie mieści się w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej. Księgozbiór obejmuje zarówno literaturę piękną, jak i popularnonaukową. Dzięki bliskości do szkoły podstawowej, większość wydarzeń organizowana jest z myślą o najmłodszej publiczności. Celem placówki są między innymi spotkania głośnego czytania, lekcje dla młodych czytelników, a także współpraca z Klubem Strażak. Umożliwiają one realizację projektów kulturalnych, jak np. Kawiarenka Literacka, integrująca lokalne środowisko przez wspólne czytanie. Użytkownicy mogą korzystać z komputerów z dostępem do Internetu.

Długoszyn – filia Długoszyn zadebiutowała w 1957 roku, początkowo w budynku prywatnym. Przeniesiona w 1964 roku do nowego lokalu, proponuje szeroki wybór literatury pięknej oraz popularnonaukowej, szczególnie dla dzieci. Organizowane są różnorodne działania z zakresu kultury i edukacji, a m.in. cykliczne spotkania „Zaczytani w polskiej literaturze” oraz zajęcia „Bystrzaki”, które rozwijają umiejętności dzieci. W programie znajdują się też spotkania tematyczne oraz seanse filmowe, a czytelnicy mają dostęp do komputerów z Internetem.

Gigant – filia tej biblioteki została otwarta w 1957 roku w dzielnicy Niedzieliska. Obecnie funkcjonuje w wynajętym lokalu w Osiedlu Gigant, oferując zbiór literatury pięknej oraz popularnonaukowej. Aby aktywizować mieszkańców, placówka organizuje różnorodne spotkania i wydarzenia, w tym popularny Klub „Babski Magiel”, który łączy dyskusje literackie z warsztatami. Dla najmłodszych dostępny jest Klub Gier, a także programy literacko-edukacyjne, które wspierają rozwój i zainteresowania. Z biblioteki można korzystać także na komputerach z dostępem do Internetu.

Góra Piasku – filia powstała w 1973 roku, po krótkiej przerwie działalność wznowiono w 1988 roku. Biblioteka, mieszcząca się w remizie strażackiej, dysponuje szerokim księgozbiorem, a jej oferta kierowana jest do dzieci i dorosłych. W placówce zorganizowano przestrzeń czytelniczą dla najmłodszych z zabawkami, a dla dorosłych odbywają się spotkania tematyczne. Program obejmuje warsztaty plastyczne, zajęcia głośnego czytania oraz seanse filmowe. Czytelnicy mogą korzystać z komputerów z dostępem do Internetu.

Jeleń – zbiory filii Jeleń datowane są od 1955 roku. Obecnie mieści się w Centrum Kultury Archetti, oferując książki wszystkich gatunków. Biblioteka organizuje wydarzenia kulturalne i edukacyjne, a szczególnie zajęcia dla dzieci, takie jak lekcje biblioteczne oraz spotkania głośnego czytania. Propozycje obejmują interaktywne wystawy i turnieje gier planszowych, a użytkownicy mogą korzystać z komputerów z dostępem do Internetu.

Jeziorki – filia została otwarta w 1979 roku, początkowo w świetlicy, teraz znajduje się przy Szkole Podstawowej nr 19. Dostępne są wydarzenia kulturalno-edukacyjne, takie jak dyskusyjny klub książki, warsztaty plastyczne oraz głośne czytanie. Oferta obejmuje również programy dla dorosłych, w tym Klub Książki, gdzie można wymieniać się przemyśleniami na temat literatury. W bibliotece można również korzystać ze stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu.

Osiedle Stałe – filia ta zaczęła swoją działalność w 1955 roku, początkowo jako niewielka placówka, obecnie ma dwa oddziały. Księgozbiór jest największy w sieci i oferuje różne publikacje. Oferowane są wydarzenia takie jak głośne czytanie i warsztaty artystyczne. Również organizowane są programy przestrzenne oraz spotkania lokalne, takie jak „Piątek bez Internetu”. Użytkownicy mają dostęp do stanowisk komputerowych z Internetem.

Podłęże 1 – filia otwarta w 1966 roku, najpierw znajdowała się w prywatnym domu, a od 1995 roku działa przy Szkole Podstawowej nr 7. Księgozbiór skierowany jest przede wszystkim do dzieci i młodzieży, oferując różnorodne wydarzenia literacko-edukacyjne. Wśród inicjatyw są warsztaty artystyczne oraz programy głośnego czytania. Czytelnicy mają także dostęp do komputerów z Internetem.

Podłęże 2 – jako najmłodsza filia, powstała w 1990 roku, adaptując lokal w bloku mieszkalnym. Księgozbiór obejmuje literaturę piękną, popularnonaukową oraz dla dzieci. Od 2014 roku prowadzi program „Bazar z książką”, dostarczając lektury na bazary. Dla najmłodszych zorganizowano cykliczne głośne czytanie oraz spotkania w „Kąciku Malucha”. Użytkownicy mogą korzystać ze stanowiska komputerowego z dostępem do Internetu.

Podwale – filia powstała w 1973 roku, pozostając w tym samym lokalu od początku istnienia. Pracownicy biblioteki organizują zajęcia dla dzieci oraz seniorów. Księgozbiór obejmuje szeroki wybór literatury, a także dostęp do Internetu dla czytelników.

Stara Huta – rozpoczęła swoją działalność w 1977 roku. Przeniesiona do lokalu przy Szkole Podstawowej nr 4, oferuje literaturę dla dzieci i dorosłych. Biblioteka aktywizuje uczniów i przedszkolaków poprzez rozmaite zajęcia oraz głośne czytanie. Czytelnicy mogą korzystać z komputerów z dostępem do Internetu.

Szczakowa – historyczna biblioteka, dokumenty z 1948 roku wskazują na jej działalność, a w 1956 roku stała się filiami Miejskiej Biblioteki Publicznej. Obecnie znajduje się w Domu Kultury, oferując różnorodne inicjatywy edukacyjne dla dzieci oraz pozostałe usługi, w tym dostęp do Internetu i kserokopie.

Szpital – otwarta w 1976 roku, filia umiejscowiona jest w budynku szpitala. Oferuje zróżnicowane zbiory, w tym biblioterapeutyczne dla dzieci. Wyposażona w stanowisko komputerowe, promuje czytelnictwo wśród pacjentów. Najważniejszym celem jest biblioterapia oraz dostarczanie książek na oddziały szpitalne.

Dla Niewidomych – filia powstała w 1984 roku, najpierw funkcjonowała w innej lokalizacji, by w 2007 roku trafić do zbiorów Wypożyczalni dla Dorosłych. Zbiory obejmują przede wszystkim materiały dźwiękowe, które są dostosowane do potrzeb jej użytkowników.

Filia Urząd Miejski – istniała od 1984 do 1995 roku, zapewniając usługi biblioteczne dla pracowników i mieszkańców.

Zbiory biblioteki

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie dysponuje bogatym księgozbiorem, którego wartość na koniec 2018 roku wyniosła 563 785 woluminów.

W skład tego zbioru wchodzą:

• 123 726 woluminów – literatura piękna dla dzieci,
• 273 936 woluminów – literatura piękna dla dorosłych,
• 266 123 woluminów – literatura popularnonaukowa.

Biblioteka posiada także 142 tytuły prenumerowanych czasopism oraz 17 500 jednostek zbiorów specjalnych, w tym:

• 14 414 jednostek dokumentów audiowizualnych, w tym 7311 audiobooków,
• 324 jednostki dokumentów elektronicznych,
• 213 jednostek gier planszowych,
• 2549 jednostek dokumentów życia społecznego.

Dodatkowo, placówka oferuje dostęp do systemu Legimi. Całość zbiorów bibliotecznych jest dostępna w katalogu OPAC.

Działalność biblioteki

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie od samego początku swojej działalności angażuje się w różnorodne inicjatywy kulturalno-oświatowe, które mają na celu rozwijanie zainteresowań mieszkańców. Organizowanie koncertów, przedstawień teatralnych oraz spotkań z artystami, autorami literackimi, pasjonatami czy przedstawicielami nauki to fundamentalne aspekty jej misji.

Do najważniejszych wydarzeń cyklicznych należą

• Klub Książki dla seniorów,
• Dyskusyjny Klub Książki dla młodzieży,
• Ogólnopolski Międzyszkolny Konkurs Literacki o „Złote Pióro Prezydenta Jaworzna”,
• Sztuka ruchu realizująca zasady równowagi w naturze – zajęcia rekreacyjne dla seniorów,
• Biblioteka pełna muzyki. Literacko-muzyczne spotkania z książką i instrumentem – współorganizacja z Państwową Szkołą Muzyczną I stopnia im. Grażyny Bacewicz w Jaworznie,
• Klub Gier Planszowych,
• Konwersatoria z języków obcych np.: j. angielskiego,
• Klub Filmowy,
• Podróże – spotkania z globtroterami,
• „Całe Jaworzno czyta dzieciom” – spotkania w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom”,
• Komputerowy Survival – kurs dla początkujących,
• Bajkowe Poranki Filmowe – spotkania dla najmłodszych,
• Zostań programistą-robotykiem – zajęcia warsztatowe dla dzieci i młodzieży,
• Rozmowy o dziejach Jaworzna z Marią Leś-Runicką,
• Wierszyki na drugie śniadanie,
• Z punktu widzenia filozofii,
• Twórcze inspiracje. Klub robótek ręcznych – warsztaty artystyczne – współpraca z JUTW,
• Zaczytani nocą – literacko-rozrywkowe zajęcia dla dzieci,
• Nocny Maraton Filmowy,
• Rozmowy o literaturze z Małgorzatą Cichy,
• Mój zawód – moją pasją,
• LAN Party – nocny turniej gier komputerowych,
• Bywanie na dywanie – głośne czytanie z wykorzystaniem Magicznego Dywanu,
• Dobry wieczór z płytą winylową,
• Z rodziną w Bibliotece. Kreatywne zabawy z wykorzystaniem klocków Lego,
• E like English.

---

Oceń: Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie

---