Byczyna (Jaworzno)

---

Nazwa

Nazwa historycznej osady Byczyna ma swoje korzenie w potocznej terminologii, związanej z bydłem i jego hodowlą. W lokalnym dialekcie można spotkać również formę bycina, co podkreśla znaczenie tego miejsca jako terenu przeznaczonego do wypasu zwierząt. Jednak warto zaznaczyć, że Byczyna nie była typową wsią hodowlaną.

W początkowych latach swojej egzystencji osiadła tu grupa książęcych służebników, których głównym zajęciem była opieka nad bydłem oraz końmi. Ten aspekt historii tej miejscowości podkreśla jej wyjątkowy charakter oraz znaczenie w kontekście gospodarczym regionu.

Historia

Historia Byczyny sięga daleko w przeszłość, z pierwszą pisemną wzmianką datowaną na 26 maja 1229 roku, kiedy to papież Grzegorz IX udzielił opieki posiadłościom zakonu benedyktynów w Tyńcu koło Krakowa. W dokumencie tym wymieniono również miejscowość „de Bycina”, co oznacza, że została zidentyfikowana jako wieś Byczyna, której leży pod Chrzanowem. Warto zaznaczyć, że istnienie tej wsi oraz jej przynależność do tynieckiego zakonu potwierdzono także w przywileju wydanym przez Pawła z Przemankowa, biskupa krakowskiego, w dniu 15 maja 1287 roku.

W swoich zapisach Jan Długosz odnotował nazwę miejscowości w formie zlatynizowanej Biczina w latach 1470-1480, opisując ją w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Zgodnie z rozgraniczeniami z 1527 roku Byczyna stała się własnością biskupów krakowskich i była częścią klucza sławkowskiego.

W okresie międzywojennym miejscowość zyskała popularność w kontekście silnych wpływów Komunistycznej Partii Polski oraz Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewica, co przyczyniło się do nadania jej przydomków „Mała Moskwa” oraz „Czerwona Byczyna”. Przy tym, w pierwszych dniach września 1939 roku, do Byczyny wkroczyli Niemcy, co wywołało panikę wśród mieszkańców. Niemcy powołali gminny zarząd, którego przewodniczącym został nie-Polak, a także utworzyli posterunek policji niemieckiej na plebanii, który funkcjonował do roku 1943.

W latach 1973–1977 Byczyna pełniła funkcję siedziby gminy o tej samej nazwie. Z tej miejscowości pochodziła Irena Odrzywołek (1925–1946), która była strażniczką więzienną i współpracowała ze Zgrupowaniem Partyzanckim „Błyskawica” pod dowództwem mjr. Józefa Kurasia „Ognia”, a także przyczyniła się do rozbicia więzienia św. Michała w Krakowie. Niestety, została rozstrzelana przez komunistów, co stanowi smutny element jej historii oraz miejscowości.

Obiekty i miejsca

Byczyna, dzielnica Jaworzna, oferuje wiele interesujących obiektów i miejsc, które warto odwiedzić. Wśród nich można wymienić:

• Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, dostępny w parafii pod tym wezwaniem,
• Szkołę Podstawową nr 20 im. Oddziału Armii Ludowej im. gen. Jarosława Dąbrowskiego,
• Boisko Sportowe LKS „Zgoda Byczyna”,
• Klub „NIKO”.

---

Oceń: Byczyna (Jaworzno)

---