Stara Huta (Jaworzno)


Stara Huta to malownicza dzielnica wchodząca w skład miasta Jaworzno, usytuowana w jego południowej części.

Granice tej lokalizacji rozciągają się pomiędzy Śródmieściem a obszarem zwanym Jeleniem. Z kolei od wschodu sąsiaduje z przyrodniczo cennymi Borami oraz dzielnicą Byczyną.

Ważniejsze obiekty

W Jaworznie-Starej Hucie znajduje się wiele ważnych obiektów, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wśród nich wyróżnia się kilka istotnych miejsc.

Każde z tych miejsc odgrywa istotną rolę w codziennym życiu lokalnej społeczności, oferując różnorodne możliwości dla mieszkańców.

Ulice

Pierwotny układ urbanistyczny tej dzielnicy bazował na ciągu drogowym prowadzącym od serca miasta do Zakładów Chemicznych „Organika-Azot”. Warto zauważyć, że najwcześniejszymi drogami, które powstały w tej okolicy, były obecnie znane ulice Olszewskiego oraz Fabryczna.

Centralnym punktem Starej Huty jest Rondo im. XX Batalionu Szturmowego Armii Krajowej, wokół którego rozciąga się sieć ulic, tworząc układ promieniowy. Trzy główne arterie tego obszaru to:

  • ul. Karola Olszewskiego – która ciągnie się od ronda w kierunku centrum miasta,
  • ul. Fabryczna – prowadząca równoleżnikowo od ronda w stronę Zakładu Chemicznego Organika-Azot,
  • ul. Mikołaja Reja – prowadząca od ronda w stronę dzielnicy Bory.

Od tych głównych dróg odchodzą liczne ulice podporządkowane, w tym:

  • Adama Asnyka,
  • Stefana Czarnieckiego,
  • Jana Matejki,
  • Stanisława Staszica.

Granice Starej Huty wyznaczają kluczowe ulice, takie jak:

  • ul. Jana Pawła II – która pełni rolę obwodnicy miasta, DK 79,
  • ul. Radwańskich – będąca częścią Obwodnicy Południowej,
  • ul. Fryderyka Chopina.

Historia

W okresie przed osadnictwem, obszary, które dziś znane są jako dzielnica Stara Huta, były na mapach określane jako Bagno. Historia tej dzielnicy jest niezwykle interesująca i ściśle związana z powstaniem hodowli przemysłowej. Nazwa Stara Huta pochodzi od dwóch hut cynku, które powstały tu w pierwszej połowie XIX wieku: Starej oraz Nowej Huty. Wzniesiono również hutę ałunu, co miało kluczowe znaczenie dla rozwoju przemysłu w tym regionie.

Osadnictwo na obszarze dzisiejszej Starej Huty rozpoczęło się na początku XIX wieku, co było ściśle powiązane z tworzącymi się koloniami robotniczymi wokół miejscowych zakładów, takich jak huty cynku i ałunu oraz Kopalnia „Fryderyk August”. Pracownicy, niezbędni do obsługi tych zakładów, byli sprowadzani z różnych miejscowości, co sprzyjało dalszemu rozwojowi dzielnicy. W 1847 roku przybyli tutaj robotnicy z podkrakowskiej Wieliczki, co miało znaczący wpływ na populację lokalną.

Od tego momentu obszar został oznaczony na mapach jako Nowa Wieliczka, jednak ta nazwa nie przetrwała do czasów współczesnych. Dziś Stara Huta jest integralną częścią Jaworzna i świadkiem bogatej historii przeplatającej się ze wzlotami i upadkami lokalnej gospodarki.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2023 r.
  2. parafia św. K. Boromeusza w Jaworznie [online], boromeusz.jaworzno.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
  3. SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 IM. ADAMA MICKIEWICZA W JAWORZNIE [online], sp4.jaworzno.edu.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
  4. ogrodystarahuta.pl [online], www.ogrodystarahuta.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
  5. PARK ANGIELSKI • Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Jaworznie [online], Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Jaworznie [dostęp 17.07.2024 r.]
  6. Katafter galicyjski https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/3065529
  7. Jaworznickie Kopalnie i Huty Rządowe, [w:] Maria M. Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku 1795-1914, Muzeum Miasta Jaworzna, Jaworzno 2017, strona 79.
  8. Skarbowe Zakłady Górnicze w Jaworznie (1846-1871), [w:] Maria M. Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku 1795-1914, Jaworzno: Inicjatywa Wydawnicza Muzeum Miasta Jaworzna, 2017, strona 83.
  9. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  10. GUS. Rejestr TERYT

Oceń: Stara Huta (Jaworzno)

Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:10