Jan Pierzchała

---

Życiorys

W 1945 roku Jan Pierzchała zadebiutował jako poeta na antenie Polskiego Radia, co stanowiło początek jego kariery literackiej. W latach 1947–1950 kształcił się na polonistyce na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie zdobył wiedzę, która pomogła mu w przyszłej działalności twórczej.

W okresie od 1947 do 1949 pełnił rolę sekretarza redakcji kwartalnika „Zeszyty Wrocławskie”. Jego aktywność literacka obejmowała także Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego i Literatury we Wrocławiu. Jan pracował na stanowisku dyrektora ds. programowych w rozgłośni Polskiego Radia, gdzie przyczynił się do popularyzacji kultury polskiej.

W 1953 roku podjął decyzję o przeprowadzce do Sosnowca, a następnie rozpoczął pracę w katowickim wydawnictwie „Śląsk”. W 1956 roku objął stanowisko attaché kulturalnego Ambasady PRL w Berlinie Wschodnim. Po powrocie do Polski w 1959 roku, zaangażował się w redakcję wydania niedzielnego „Trybuny Robotniczej”. W latach 1962–1981 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Poglądów”. W okresie 1964–1966 był kierownikiem literackim Teatru Dramatycznego im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, a następnie, od 1966 do 1997 roku, w sosnowieckim Teatrze Zagłębia.

W latach 1986–1990 miał zaszczyt być członkiem Narodowej Rady Kultury. Jan Pierzchała był również aktywnym członkiem PZPR, a od 1964 do 1968 roku piastował stanowisko zastępcy członka KC PZPR. Działalność jego obejmowała także PRON oraz bycie członkiem Rady Wojewódzkiej w Katowicach w latach 1983-1989 i aktywność w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, gdzie od 1962 roku był członkiem Plenum Zarządu Wojewódzkiego.

W okresie PRL-u Jan Pierzchała został odznaczony wieloma wyróżnieniami, takimi jak: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy II klasy, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal 30-lecia Polski Ludowej oraz Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”. W 1998 roku otrzymał Medal Polonia Mater Nostra Est, a w 2002 roku został uhonorowany orderem „Zasłużony dla Miasta Sosnowca”.

Jego twórczość obejmowała wiersze, opowiadania, reportaże, artykuły publicystyczne, recenzje oraz przekłady, które ukazywały się w wielu renomowanych czasopismach, takich jak: „Dziennik Polski”, „Dziennik Zachodni”, „Kuźnica”, „Literaturnaja gazieta”, „Miesięcznik Literacki”, „Nowa Kultura”, „Odra”, „Odrodzenie”, „Opcje”, „Poglądy”, „Przemiany”, „Słowo Polskie”, „Sprawy i Ludzie”, „Szczecin”, „Śląsk”, „Śląsk Literacki”, „Tak i Nie”, „Tygodnik Kulturalny”, „Tygodnik Powszechny”, „Wieś”, „Zaranie Śląskie”, „Zeszyty Wrocławskie”, „Życie Literackie”.

Twórczość

Jan Pierzchała to wybitny twórca, którego dorobek literacki obejmuje wiele znaczących utworów. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych dzieł, które ukazują różnorodność jego twórczości:

• wiersze (1948),
• dziewczyna (1952),
• noce bez światła (1954),
• rozstanie i powrót (1957),
• Anastazy Kowalczyk. opowieść biograficzna (1962),
• antykwariat przy ulicy Barbarossy. opowiadania (1962),
• legenda Zagłębia. szkice (1962, wyd. 2 1971),
• dzień z nocą na trzy podzielony (1964),
• krzak gorejący (1972),
• przeczekaj deszcz (1975),
• jak krótkie lato (1980),
• opasani ciemnością (1983),
• prawdziwy zabytek dawniejszego wieku. o Hipolicie Kownackim ze Sławkowa. 1961–1854 (1988),
• z ciemni podskórnej. szkice o pisarzach współczesnych urodzonych w Zagłębiu Dąbrowskim (1992).

Wszystkie te utwory przyczyniają się do bogactwa polskiej literatury, zachowując unikalny styl i osobiste refleksje autora.

---

Oceń: Jan Pierzchała

---