Bolesława Starmach, z domu Kawecka, to postać zasługująca na szczególne uznanie w świecie nauki. Urodziła się 26 września 1902 roku w Jaworznie, gdzie rozpoczęła swoją drogę ku ekscytującemu światu botaniki i mykologii. Jej życie było bezpośrednio związane z Krakowem, co miało wielki wpływ na rozwój jej kariery naukowej.
Starmach, jako wybitna botaniczka i mykolożka, pozostawiła po sobie znaczny ślad, łącząc swoje naukowe pasje z działalnością edukacyjną na krakowskich uczelniach oraz w szkołach średnich. Zmarła 22 sierpnia 1965 roku w Krakowie, kończąc tym samym pełne osiągnięć życie, które poświęciła badaniu roślin i grzybów.
Życiorys
Pierwsze etapy edukacji Bolesława Starmach miały miejsce w Lwowie, gdzie uczęszczała do szkoły powszechnej oraz gimnazjum realnego prowadzonego przez Zofię Strzałkowską. Po przeprowadzce rodziny, zakończyła naukę w Krakowie, w I Państwowym Gimnazjum Żeńskim, kończąc je w 1920 roku. Maturę otrzymała w roku 1921. W latach 1921–1925 studiowała biologię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc związana z pracownią Kazimierza Roupperta w Zakładzie Botaniki Wydziału Rolniczego tejże uczelni.
Równocześnie, Starmach ukończyła Studium Pedagogiczne, co pozwoliło jej na podjęcie pracy w biurze. W 1927 roku, pod opieką Władysława Szafera, obroniła pracę doktorską w dziedzinie palinologii wiesiołków. Po zdobyciu tytułu doktora, przez pół roku uczyła w gimnazjum w Zbylitowskiej Górze. W lutym 1928 roku wyszła za mąż za Karola Starmacha, z którym dzieliła czas studiów i pracy na UJ. Po tym wydarzeniu wróciła do Krakowa. Tam kontynuowała pracę w Zakładzie Botaniki na Wydziale Rolniczym UJ.
W 1933 roku zdecydowała się zrezygnować z pracy na uczelni, aby skupić się na wychowaniu dzieci oraz samodzielnych badaniach naukowych w obszarze grzybów pasożytniczych, takich jak głownia i śnieć. W roku 1935 została członkinią Komisji Fizjograficznej PAU, podobnie jak wcześniej jej mąż.
W przeciągu okupacji niemieckiej aktywnie uczestniczyła w tajnych kompletach dla uczniów szkół średnich. Korespondowała z niemieckim hydrobiologiem Augustem Thienemannem w sprawie męża, który został uwięziony po akcji Sonderaktion Krakau. W tym czasie, w ramach serii poradnikowej Radź sobie sam, opublikowała książkę Sto potraw z ziemniaków. Niefortunnie, podczas wojny straciła jedno z dzieci – córkę, która zmarła na skutek zakażenia, niemożliwego do wyleczenia w trudnych warunkach wojennych.
Po wojnie, dzięki relacji z Teodorem Marchlewskim, biologiem bliskim komunistycznym władzom, interweniowała w sprawie uwięzionego męża, ofiary represji stalinowskich. W latach 1945–1958 ponownie pracowała jako nauczycielka w krakowskich szkołach średnich, zasiadając w VII (według ówczesnej numeracji) Państwowym Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza 7LO, VI (według ówczesnej numeracji) Państwowym Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki 6LO oraz II Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego 2LO.
W 1957 roku dołączyła do komisji programowej przy Ministerstwie Oświaty, zajmując się nauczaniem biologii. Od 1963 roku była zaangażowana w pracę tej samej komisji na poziomie wyższych szkół pedagogicznych. Powróciła do dydaktyki na UJ, gdzie w latach 1953–1957 prowadziła kursy z metodyki nauczania biologii. Od 1958 roku, aż do chwili śmierci, pracowała w Katedrze Botaniki na Wydziale Geograficzno-Biologicznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej. W 1963 roku Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego przyznał jej stopień doktora habilitowanego za rozprawę na temat grzybów pasożytniczych Tatr, a rok później zyskała tytuł docenta.
Przypisy
- Zofia i Witold H. Paryscy: Wielka Internetowa Encyklopedia Tatrzańska. Kawecka-Starmachowa Bolesława. z-ne.pl. [dostęp 14.12.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Antoni Zięba (inżynier) | Barbara Gutkowska | Elżbieta Mrożek-Loska | Zbigniew Kawecki | Stefan Ziemba | Halina Bittner-Szewczykowa | Andrzej Cwojdziński | Grzegorz Przebinda | Małgorzata Bednarczyk | Cezary Sękalski | Iwona Jelonek | Dariusz Nawrot | Gabriela Matuszek-StecOceń: Bolesława Starmach