Stanisław Sommer, znany również pod pseudonimem „Makina”, przyszedł na świat 12 listopada 1923 roku w Jaworznie. Jego życie zakończyło się 6 kwietnia 2002 roku w Warszawie.
W trakcie swojej kariery był kapralem podchorążym w Wojsku Polskim, a także zajmował się fotografią i pisarstwem. Sommer pozostaje osobą, która wpisała się w polską historię kulturową, a jego twórczość oraz pasje artystyczne są nadal wspominane i doceniane.
Warto nadmienić, że był on ojcem znanej dziennikarki Karoliny Korwin-Piotrowskiej, co dodaje jeszcze większej głębi jego dziedzictwu rodzinnemu.
Życiorys
II wojna światowa
W trakcie drugiej wojny światowej Stanisław Sommer był zaangażowany w działania jako żołnierz „Kompanii Warszawskiej” saperów, działającej w 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej. Z jego udziałem stoczono bitwy na Wołyniu, gdzie zyskał zaszczytne odznaczenie, które jest jednym z najwyższych wyróżnień w Polsce, mianowicie Order Virtuti Militari.
Po powrocie do Warszawy, który miał miejsce pod koniec lipca 1944 roku, zaangażował się w powstanie warszawskie. Jako członek batalionu „Czata 49”, brał udział w walkach w obszarach takich jak Wola, Czerniaków oraz w okolicy Starego Miasta. 12 sierpnia 1944 roku odniósł ranę podczas intensywnych walk w rejonie Stawek na przyczółku Czerniakowskim. Następnie, 20 września 1944 roku, przeszedł Wisłę w grupie rannych żołnierzy z właściwego batalionu.
Stanisław Sommer był również fotografem, dokumentującym wydarzenia powstania. Z jego prac zachowało się wiele klatek z okresu walk, szczególnie z rejonu Starego Miasta, w tym zdjęcia, które powstały przy użyciu aparatu Contax. Podczas czasów okupacji mieszkał z Bronisławem Bachlińskim pod wspólnym adresem, przy ulicy Hożej 42 w Warszawie.
Powstańczy szlak bojowy
W trakcie powstania, Stanisław Sommer przeszedł przez istotne punkty walki: Wola, Stare Miasto, kanały (gdzie jego oddział desantowy działał na pl. Bankowym), Śródmieście oraz Górny Czerniaków. Zrealizował również szereg zdjęć, które przedstawiają żołnierzy batalionu „Czata 49”, na przykład żołnierzy z plutonów dowodzonych przez por. „Piotra” oraz „Czarnego”. Fotografował ich na ul. Wolskiej (dwie uwiecznione sceny), jak również w rusznikarni przy ul. Karolkowej, a także w tzw. Domu Bankowym na rogu ul. Bonifraterskiej i Przebiegu, gdzie stworzył trzy zdjęcia. Nie zapomniał uchwycić także sanitariuszki „Xeni” oraz por. „Piotra”.
Fotografia
Po zakończeniu działań wojennych, Stanisław Sommer postanowił kontynuować swoje kształcenie, co przyniosło mu uzyskanie tytułu magistra inżyniera. Pracował jako chemik o specjalności fotochemicznej na Uniwersytecie Warszawskim. Poza tym, brał udział w redakcji miesięcznika „Fotografia” oraz współtworzył dużą wystawę fotograficzną, której tytuł brzmiał „Warszawa oskarża”.
Publikacje
Stanisław Sommer jest autorem wielu znaczących publikacji, które stanowią ważny wkład w dziedzinę fotografii oraz technologii chemicznej. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- Proces negatywowy i pozytywowy w fotografii (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1954),
- Ćwiczenia rysunkowe z technologii chemicznej z zarysem maszynoznawstwa chemicznego (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954),
- Fotografia na materiałach nietypowych (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1955),
- Vademecum fotografa (współpr. Witold Dederko, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1956).
Te publikacje odzwierciedlają nie tylko jego wiedzę i umiejętności, ale także pasję do przekazywania informacji w sposób zrozumiały i przystępny.
Przypisy
- Stanisław Sommer [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 13.11.2023 r.]
- Karolina Korwin Piotrowska, córka powstańca: Jak patrzę, co się dzieje ze znakiem Polski Walczącej, to szlag mnie trafia [online], wiadomosci.dziennik.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- Adam Roman „Adam” – Archiwum Historii Mówionej [online], www.1944.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- Powstanie Warszawskie w obiektywie filmowców i fotoreporterów [online], www.akademiapolskiegofilmu.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- StanisławS. Kopf StanisławS., Z kamerą w powstańczej Warszawie – 1944, Warszawa: Związek Polskich Artystów Fotografików, 1994.
- Stanisław Sommer – powstańcze biogramy [online], www.1944.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- Batalion „Czata 49” [online], www.dws.org.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Bolesław Pędzikiewicz | Irena Odrzywołek | Sławomir Stróżak | Karol Pniak | Erazm Grotowski | Kazimierz Brożek | Janusz Skulich | Feliks Kamiński (pułkownik) | Józef SiupkaOceń: Stanisław Sommer